ปราสาทตาเมืองธม… เรื่องเล่าจากขอบชายแดน ที่ใครว่าจบแล้ว แต่ยังไม่เคยหายไป
กลางดินแดนแห้งแล้งใกล้เขตแดนไทย-กัมพูชา
มีซากหินสีหม่นที่เหมือนถูกเวลาแทะทีละก้อน
ชาวบ้านแถบ “ช่องจอม” จังหวัดสุรินทร์ เรียกที่นี่ว่า “ปราสาทตาเมืองธม”
คำว่า “ตาเมือง” หมายถึงชายแก่ผู้เป็นเจ้าที่เฝ้าเมือง
“ธม” แปลว่าใหญ่
รวมกันคือ “ตาเมืองผู้เฝ้าปราสาทใหญ่”
แต่เรื่องที่เล่ากัน ไม่ใช่แค่ชื่อ…

เรื่องที่ฝั่งไทยได้ยินมา…
ยายหล้า วัย 79 ปี บ้านอยู่ห่างจากปราสาทราว 2 กิโล บอกกับเราว่า
“สมัยสาว ๆ แกเคยถูกห้ามไม่ให้เข้าไปในตัวปราสาทกลางคืนเด็ดขาด”
เพราะมีคนเจอ “เงาคนแก่ถือไม้เท้า” เดินวนอยู่ในห้องกลาง
แม้จะไม่มีใครอาศัยอยู่มาหลายร้อยปี
หลายคนเชื่อว่า วิญญาณของ “ตาเมือง” ยังสิงสถิตอยู่เพื่อเฝ้าสมบัติ
มีคนฝันว่าเคยเห็น “แผ่นศิลา” รูปสัตว์ 8 ขา บอกตัวเลขเอาไว้
พอเข้าไปสำรวจจริง ๆ ก็เจอก้อนหินขูดเป็นลายที่คล้ายเลข 8 กับ 4
ปราสาทตาเมืองธมจากฝั่งเขมร… ก็ใช่ว่าจะไม่รู้จักที่นี่

ที่ฝั่งกัมพูชา ชาวบ้านเรียกปราสาทนี้ว่า “ปราสาทปะแซตาเมือนธม”
มีความเชื่อว่าที่นี่เป็น “ประตูสู่ทางไกล”
ไว้สำหรับเดินทางข้ามภพของนักรบโบราณ
ในบางคืนที่ฟ้าเปิด มีแสงสีเขียวอ่อนลอยอยู่บนยอดปราสาท
คนเฒ่าคนแก่ที่นั่นบอกว่า
“นั่นคือวิญญาณของขุนศึก ที่ยังรอวันรวมแผ่นดิน”
เสียงเล่าที่ไม่ได้มีในตำรา…
กลางปราสาทมี “ห้องว่าง” ที่ไม่มีใครกล้าเข้า
ชาวบ้านหลายคนบอกว่า มันเหมือนมีลมเย็นวนอยู่ตลอด
ที่น่าขนลุกกว่านั้นคือ…
มีคนลองเข้าไปนั่งสมาธิแล้วฝันว่าได้ยินเสียงพูดเบา ๆ ว่า
“๑๐๔ หัวใจจะไม่พราก”
เสียงนั้นเหมือนพูดด้วยสำเนียงโบราณ
บางคนก็ว่าได้เลขกลับไป 04
บางคนฝันเห็นภาพเลขหิน 8104
แล้วพอไปเช็กดูจริง ๆ มันคือเลขลงท้ายปีพุทธศักราช 2481 – ปีที่กรมศิลป์ขึ้นทะเบียนปราสาทไว้
จากตำนาน สู่ความหวังในแต่ละงวด
แม้ไม่มีใครรู้ว่า “ตาเมือง” คือใครแน่
แต่ทุกครั้งที่มีคนมาไหว้ปราสาท แล้วฝันเห็นเลข
ก็มักจะมีคนในหมู่บ้านถูกหวยแบบน่าประหลาด
บางงวดคนในพื้นที่แถวช่องจอมแห่กันซื้อเลข 81, 04 หรือ 104
แล้วก็มีบางรายโชคดีจริง ๆ
น้าแป๊ะ เจ้าของร้านขายของชำเคยบอกว่า
“กูซื้อตามยายหล้าแม่ง 5 ใบ ถูกแม่งตรง ๆ ได้มาหมื่นกว่า ไม่กล้าขึ้นข่าวกลัวโดนภาษี 55”
ปราสาท ตาเมืองธม ไม่ใช่แค่ก้อนหินซ้อนกันตามแนวอิฐหินปูนธรรมดา
แต่มันคือความทรงจำ ลมหายใจ และเรื่องราวที่ไม่เคยไปจากคนชายแดน
บางคนว่าเลขเป็นเรื่องงมงาย
แต่สำหรับคนที่อยู่ตรงนั้นมาจริง ๆ
มันไม่ใช่แค่โชค… แต่มันคือ “เสียงที่ยังไม่เคยหายไปจากปราสาท”
เลขที่เคยปรากฏในตำนาน
104 — จากเสียงในห้องกลาง และปีขึ้นทะเบียนกรมศิลป์
84 / 48 / 8104 — จากแผ่นหินสัตว์ 8 ขา
04 / 81 — จากฝันของชาวบ้านฝั่งไทย